Οι δίαιτες στο μικροσκόπιο

Κάθε εποχή έχει και τις δίαιτές της. Δίαιτες που για κάποιο λόγο διαδίδονται και γίνονται “trendy” από τη μία στιγμή στην άλλη, και που υπόσχονται γρήγορα αποτελέσματα! Οι trendy δίαιτες σίγουρα δεν είναι σημείο μόνο των δικών μας καιρών. Εδώ και πάνω από 100 χρόνια, διάφορες θεωρίες δηλώνουν οτι φέρνουν την απάντηση στην αιώνια προσπάθεια απώλειας βάρους, και μάλιστα έχουν υποβάλλει πολλούς ανθρώπους σε καταστάσεις που σήμερα μάλλον θα τις κατατάσαμε στα βασανιστήρια. Από την κατανάλωση σκέτου ξυδιού, μέχρι την κατάπωση παρασίτων… Σίγουρα, όποια δίαιτα και ν’ ακολουθήσει κανείς σήμερα, αποκλείεται να χρειαστεί να κάνει κάτι τόσο άσχημο!

Στη σημερινή εποχή οι trendy δίαιτες δεν μας καλούν να κάνουμε τόσο δραστικά πράγματα.

Σε γενικές γραμμές μπορούμε να τις κατατάξουμε στις εξής γενικές κατηγορίες:

• Δίαιτες περιορισμού θερμίδων
• Δίαιτες περιορισμού συγκεκριμένων διατροφικών ομάδων
• Υποχρεωτική κατανάλωση συγκεκριμένων φρούτων ή άλλων τροφών
• Δίαιτες σχεδιασμένες για συγκεκριμένους σωματότυπους, ή για διάφορες άλλες κατηγοριοποιήσεις ανθρώπινων χαρακτηριστικών
• Δίαιτες αρνητικών θερμίδων (υπάρχει κι αυτό;)

Είναι όμως αξιοσημείωτο οτι ενώ οι δίαιτες αυτές έρχονται και παρέρχονται, προτείνοντας κάθε φορά εντελώς διαφορετικές διατροφικές συμπεριφορές, οι ανάγκες μας ως ανθρώπινοι οργανισμοί αλλάζουν ελάχιστα ανά τους αιώνες.

Επειδή λοιπόν παντού υπάρχει ένας μύθος, ας δούμε τα υπέρ και τα κατά όλων των παραπάνω περιπτώσεων.

Δίαιτες περιορισμού θερμίδων

Οι δίαιτες περιορισμού θερμίδων ουσιαστικά δουλεύουν πάνω σε ένα “ισοζύγιο θερμίδων”. Έτσι, σας προτείνουν να δημιουργήσετε αρνητικό ισοζύγιο, καταναλώνοντας τρόφιμα με λιγότερες θερμίδες απο αυτές που ξοδεύετε με τις καθημερινές σας δραστηριότητες, βασιζόμενες στη αρχή οτι ο οργανισμός σας προκειμένου να ανταποκριθεί στις καθημερινές του ανάγκες, θα καταναλώσει μέρος των αποθεμάτων ενέργειας που έχει (π.χ. λίπος), κι έτσι θα χάσετε βάρος.
Υπέρ: Έχει αποτέλεσμα! Αν πράγματι έχετε τη δυνατότητα να υπολογίσετε τις θερμίδες που καταναλώνετε, και τις θερμίδες που ξοδεύευτε με βάση τον τρόπο ζωής σας, οι συγκεκριμένες δίαιτες έχουν αποτελέσματα κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις που θα αναφέρουμε παρακάτω. Επιπλέον αν προσθέσετε και λίγη σωματική άσκηση στο πρόγραμμά σας, μπορείτε να μεγαλώστε το αρνητικό ισοζύγιο των θερμίδων σας ακόμη περισσότερο.
Προσοχή:

• Μην το παρακάνετε! Αν ελαττώσετε τις θερμίδες σας πολύ, υπάρχει ο κίνδυνος το σώμα σας να μειώσει το μεταβολισμό του σε μία προσπάθεια να διατηρήσει ενέργεια. Έτσι, ενώ θα τρώτε ελάχιστα πιστεύοντας οτι θα χάσετε βάρος γρηγορότερα, το αποτέλεσμα θα είναι από πολύ μικρό έως ανύπαρκτο. Υπολογείστε πόσες περίπου θερμίδες χρειάζεστε (γνωστό και ως “Basal Metabolic Rate” ή BMR), και φροντίστε οι θερμίδες που προσλαμβάνετε να είναι λίγο (π.χ. 10 – 20%) λιγότερες. Μπορείτε να βρείτε πολλούς υπολογιστές του BMR, καθώς και υπολογιστές θερμίδων στις τροφές στο internet κάνοντας μία απλή αναζήτηση. Το παρακάτω link είναι ένα μόνο παράδειγμα: http://www.calories.com.gr/page.php?id=23
• Εφόσον το διαιτολόγιό σας θα είναι πιο περιορισμένο, βεβαιωθείτε οτι έχετε περιλάβει όλες τις διατροφικές ομάδες, χωρίς να ξεχνάτε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και πρωτεΐνες (ειδικά αν κάνετε και γυμναστική).
• Δεν είναι σίγουρο οτι χάνετε μόνο λίπος! Χρειάζεται πολύ καθοδήγηση, προσπάθεια, και σίγουρα συμβουλή από κάποιον ειδικό.

Δίαιτες περιορισμού συγκεκριμένων διατροφικών ομάδων

Είναι πολύ εύκολο να βρει κανείς πολλές τέτοιες δίαιτες με μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο. Δίαιτες που απαγορεύουν τους υδατάνθρακες, ή τις πρωτεΐνες, ενώ συνοδεύονται από τα αντίστοιχα βιβλία, με αναφορές σε επιτυχείς απώλειες βάρους διασημοτήτων, κλπ.
Εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν.
Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε τέτοιου τύπου δίαιτα, σίγουρα πρέπει να σας παρακολουθεί ειδικός.
Επιπλέον, πρέπει να ξέρετε οτι οποιαδήποτε δίαιτα αποκλείει ολόκληρες διατροφικές ομάδες, δεν μπορεί να είναι μέρος ολοκληρωμένης και ισορροπημένης διατροφής. Αυτό σημαίνει οτι ο οργανισμός σας θα έχει ελλείψεις.
Ακριβώς επειδή ο οργανισμός σας θα έχει ελλείψεις, υπάρχει ο κίνδυνος όταν σταματήσετε τη συγκεκριμένη δίαιτα, αυθόρμητα να αναζητήσετε αυτά που σας έλλειψαν τόσο καιρό, και να τα αναπληρώσετε με το παραπάνω, ξαναπαίρνοντας τα χαμένα κιλά.

Υποχρεωτική κατανάλωση συγκεκριμένων φρούτων ή άλλων τροφών

Η δίαιτα του ανανά, η δίαιτα του grapefruit, η δίαιτα της χορτόσουπας, κλπ, κλπ. Και σ’ αυτήν την περίπτωση, βγαίνουν κατά καιρούς διάφορες θεωρίες για τροφές με κάποιες “χημικές” ιδιότητες που βάζουν τον οργανισμό σε κατάσταση απώλειας βάρους.
Ουσιαστικά πρόκειται για παραλλαγή της παραπάνω περίπτωσης, όπου υποχρεωνόμαστε να τρώμε συγκεκριμένα πράγματα, με αποτέλεσμα η διατροφή μας να είναι ελλειπής, και ως εκ τούτου να είναι αδύνατο να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, όπως και νωρίτερα, εγκυμωνεί ο κίνδυνος να ξαναπάρουμε τα χαμένα κιλά γρήγορα, αναπληρώνοντας τις ελλείψεις που δημιουργήσαμε στον εαυτό μας.

Δίαιτες σχεδιασμένες για συγκεκριμένους σωματότυπους, ή για διάφορες άλλες κατηγοριοποιήσεις ανθρώπινων χαρακτηριστικών

Πρόκειται για δίαιτες που αναπτύχθηκαν ομαδοποιώντας τους ανθρώπους με βάση κάποιο χαρακτηριστικό τους, π.χ. την ομάδα αίματός τους. Ορίζουν έτσι κάποιες τροφές, η συνδυασμούς τους, οι οποίες έχουν καλά αποτελέσματα σε ανθρώπους με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αυτού του τύπου δίαιτες έγιναν πολύ δημοφιλείς κατά τις 2 τελευταίες δεκαετίες, και φαίνεται να έχουν κάποια θεωρητική τουλάχιστον βάση. Πρακτικά, δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις οτι ισχύουν. Επιπλέον, προσωπικά τις εφαρμόσαμε χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Δεν υπήρξε δηλαδή αποτέλεσμα που να μην μπορούσε να έχει επιτευχθεί ακολουθώντας μια ισορροπημένη διατροφή με ελαφρώς μειωμένη κατανάλωση θερμίδων.

Δίαιτες αρνητικών θερμίδων

Οι συγκεκριμένες δίαιτες βασίζονται στη θεωρία οτι υπάρχουν τροφές οι οποίες προσφέρουν λιγότερες θερμίδες απ’ όσες χρειάζεται να ξοδέψει ο οργανισμός για να τις χωνέψει. Έτσι, καταναλώνοντας κυρίως ή μόνο τέτοιες τροφές, δημιουργείτε μεγάλο αρνητικό ισοζύγιο θερμίδων, άρα χάνετε βάρος πολύ γρήγορα.
Δεν ξέρω σίγουρα, πιθανόν να υπάρχουν τέτοιες τροφές. Αν υπάρχουν, και αν υποθέσουμε οτι καταναλώνει κανείς μόνο ή κυρίως τέτοιες τροφές, τότε μάλλον θέτει τον εαυτό του σε κίνδυνο. Όπως είπαμε και νωρίτερα, το αρνητικό ισοζύγιο θερμίδων δεν μπορεί να είναι πολύ μεγάλο, γιατί ο οργανισμός χρειάζεται ενέργεια για να εκτελέσει τις βασικές του λειτουργίες: αναπνοή, πέψη, κλπ. Αν η πρόσληψη θερμίδων πέσει κάτω από κάποιο ελάχιστο όριο, ο οργανισμός θα προσπαθήσει να εξοικονομήσει ενέργεια μειώνοντας το μεταβολισμό του, για να μπορέσει να εκτελέσει τις βασικές αυτές λειτουργίες του. Επιπλέον, είναι αμφίβολο οι τροφές αυτές, αν υπάρχουν, να μπορούν να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες ενός ανθρώπου. Προσοχή λοιπόν!

Το σίγουρο είναι οτι για να χάσει κανείς βάρος, πρέπει να ξοδεύει περισσότερη ενέργεια απ’ όση προσλαμβάνει.

Το πλέον εύκολο είναι να πείσει και να πιέσει τον εαυτό του να ακολουθήσει μία εξαντλητική δίαιτα για κάποιο χρονικό διάστημα, με μεγάλους περιορισμούς για να έχει γρήγορα αποτελέσματα. Αν υπάρξουν, θα είναι μάλλον προσωρινά, γιατί μετά από τέτοιους περιορισμούς είναι δύσκολο να βρεθεί η ισορροπία, και συνήθως έως ότου βρεθεί, έχουν επανέλθει και τα κιλά.
Το σωστό είναι να αποκτηθούν καλές διατροφικές συνήθειες, σε βάθος χρόνου, οι οποίες θα σας βοηθήσουν να φτάσετε και να διατηρήσετε το ιδανικό για εσάς βάρος για πάντα. Ποιο είναι αυτό? Συμβουλευτείτε τον δείκτη σωματικής μάζας, ή Body Mass Index (BMI). Αυτός είναι ένας δείκτης που ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και το ύψος σας, θα σας δώσει ένα εύρος τιμών για το ιδανικό σας βάρος. Βρείτε το ΒΜΙ σας για να έχετε μία εικόνα για το ιδανικό σας βάρος, και για το αν, και πόσα κιλά πρέπει να χάσετε. Μπορείτε να βρείτε έναν υπολογιστή ΒΜΙ στο παρακάτω link.
http://www.nutr.teithe.gr/bmi.htm

Αυτό είναι το πρώτο βήμα προς την κατανόηση του σημείου απ’ το οποίο ξεκινάτε, και του στόχου που θα θέσετε. Ακολουθούν πολλά βήματα, σ’ αυτό το ταξίδι, η ομορφιά του οποίου είναι αυτό ακριβώς: το ταξίδι, και όχι ο τερματισμός. Γιατί όσο αυτό διαρκεί, θα δείτε πόσο όμορφος και υγειής αισθάνεται κανείς αποκτώντας καλές διατροφικές συνήθειες, και βάζοντας λίγη άσκηση στην καθημερινή του ζωή.

Από το επόμενο άρθρο αυτής της ενότητας, θα ξεκινήσουμε να αναλύουμε ένα ένα και τα υπόλοιπα βήματα ώστε να τα καταλάβετε καλά, να τα προσαρμόσετε στις δικές σας ανάγκες και να τα εφαρμόσετε σταδιακά, με σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Γιατι αν δεν καταλάβετε κατί καλά και δεν το πιστέψετε, δεν υπάρχει περίπτωση να το κάνετε συνειδητά και να το επιτύχετε.

Συνεχίζουμε λοιπόν… Τα πρώτα βήματα… Σε λίγες μέρες στο www.greatfood.gr